,Beroepsgericht taalonderwijs is de beste manier om taal te leren op een beroepsopleiding, op basis van Didactiek Taalbeschouwing (Henk Huizenga, 2001). Dit was de conclusie van mijn vorig blog ‘Vormen van Nederlands in het mbo’. Hoe zou dat taalonderwijs in het vierde kwadrant er uit kunnen zien? Hoe pak je dat aan? Als afstudeerwerkstuk voor mijn tweedegraadsopleiding aan de HAN (2017) heb ik in de hybride leeromgeving van Mijn School van het Graafschap College een flexibele (blended) vaktaalhoek ontwikkeld en in een pilot uitgetest.

Wat is een flexibele vaktaalhoek?

De flexibele vaktaalhoek is bestemd voor een hybride leeromgeving in het mbo. Deze toepassing heb ik bedacht, ontwikkeld en gerealiseerd tijdens mijn stage bij de opleiding Mijn School (mbo4), van Het Graafschap College. De opzet: de student leert vraaggestuurd echte taalactiviteiten uit te voeren voor de opdrachtgever op de werkplek. De flexibele vaktaalhoek kan zowel worden ingezet op de werkplek als in het klaslokaal (van de werkgever of de school). De lessen en materialen zijn online en offline beschikbaar en uit te voeren: dat maakt het een blended leeromgeving. De vaktaalhoek is als contextrijke bron een aanbeveling uit het boek van Bonset over Didactiek Schrijfonderwijs (2015).

Taalactiviteiten in plaats van lessenseries

In een hybride leeromgeving wordt niet meer gesproken van lessenseries, maar in het geval van het vak Nederlands van taalproducten en/of taalactiviteiten. Een les, lessenserie of methode wordt meestal ingezet in een klaslokaal of vanuit het gezichtspunt van een docent (aanbodgericht). In een hybride leeromgeving is een vraag uit de praktijk het uitgangspunt. Delen van lesstof uit boeken en online bronnen kunnen hierbij flexibel en op maat worden ingezet.

Hoe is de flexibele vaktaalhoek tot stand gekomen?

Naast te putten uit inzichten uit wetenschappelijk onderzoek van bijv. Huizenga (2015) en Bonset (2015) over didactiek van taalonderwijs, ben ik in gesprek gegaan met derdejaars studenten naar hun leervragen op het gebied van Nederlands. Ook heb ik bij werkgevers uit het werkveld van de opleiding de vraag van hun klanten geïnventariseerd. Waar komen de studenten in de praktijk mee in aanraking en wat wordt er dan van hen verwacht aan taalbeheersing en taalvaardigheden?

Interviews met opdrachtgevers uit het werkveld en derdejaars studenten

Op basis van de behoefte van de werkgevers, van de leervragen van de studenten en hun individuele leerstijlen is een lessenformat ontwikkeld voor schrijfopdrachten. De invulling is flexibel: de één redt zich zelfstandig met een hoofdstuk uit een boek en een instructie. De ander leert liever onder begeleiding in de praktijk of werkt zich in door het bekijken van een filmpje.

Verschuiving rol docent

De rol van docent verschuift van kennisaanbieder naar die van makelaar, facilitator en coach, op afstand of op de werkplek. NB. Zonder relatie geen prestatie. Het is van belang dat de docent en de student goede afspraken maken over leerdoelen, voortgang, bereikbaarheid en wederzijdse verwachtingen. 

Nadelen: hoewel deze vorm theoretisch wellicht het meest aantrekkelijk lijkt, vraagt deze vorm veel ontwikkeltijd, ook van vakcollega’s en opdrachtgevers. De overdraagbaarheid is ook een aandachtspunt, zowel voor de cijfers van de student als de kennis/ vervangbaarheid van de docent. Deze vorm leent zich voor de grotere opleidingen met weinig verloop onder de docenten (en studenten).

Een uitgebreider artikel over de flexibele vaktaalhoek, de opzet en de implementatie, is te vinden op deze site bij publicaties.