Het is de maand van AI. Beter gezegd, het is het tijdperk van AI. Ga ik AI zo lang mogelijk negeren of ga ik kijken wat ik vandaag al met AI kan doen in de les? Leerlingen leveren al brieven en Powerpoints aan die gemaakt zijn met AI. Hoe erg is dat? Hoe kan ik daar op een positieve manier mee omgaan? Deze vragen waren de aanleiding om de afgelopen maand twee cursussen te volgen; een online cursus bij de Nederlandse AI Coalitie (NAIC), onder leiding van Professor Inge Molenaar (RU). Daarnaast heb ik een offline mini-leergang AI in het onderwijs gevolgd bij oud-Kennisnetcollega en Edtech Watcher Dieter Möckelman, met medewerking van Daniel Fitzpatrick, schrijver van het boek The AI Classroom. Willen we de leerlingen opleiden voor hun toekomst, dan is AI de realiteit. Die toekomst begint nu.
Tijdwinst
Bij de online cursus van de NAIC heb ik over de voordelen en vooral de tijdwinst geleerd voor het organiseren van je werk als docent. AI kan op organisatorisch vlak veel tijd besparen: de afgelopen maand heb ik twee weken lang zeer intensief havo-examens nagekeken, de eerste en tweede correctie. Met AI zou dit veel sneller en objectiever kunnen: alleen de open vragen zijn dan nog het werk dat je als docent te doen hebt. Met een tool als Quayn kun je eenvoudig toetsen maken en automatisch na laten kijken. Met Magister Me kunnen alle onderdelen en resultaten van alle vakken automatisch worden gebundeld en gerapporteerd. Veel administratief werk dat we nu doen, kan AI voor ons uitvoeren.
Maatwerk
Voor het op maat aanbieden van lesstof en deze formatief te toetsen is er het platform Learnbeat. Alle methodes, toetsen en oefenexamens zitten hierin en zijn gemetadateerd op lesonderdelen en leerdoelen. In één oogopslag kun je zien in welke mate de leerling zijn werk heeft afgerond en welke onderdelen voor hem nog lastig zijn. Wat Nederlands betreft is inzichtelijk hoe iedere leerling op onderdelen scoort volgens het referentiekader van Meijerink. Kortom, met het inzetten van AI-tools kunnen we als docenten veel voorbereidings- en vergadertijd besparen, beter inzicht krijgen in de voortgang in het leerproces, maatwerk leveren en daardoor meer pedagogische aandacht geven aan de leerlingen.
Lesideeën
Bij de mini-leergang van Dieter.nl en Sander van Acht hebben we veel gelegenheid gehad om zelf te ‘pielen’ met apps, zoals ChatGPT, Chatpdf, waarmee je van een pdf-document met een druk op een knop een Powerpoint kunt maken, Conker en Quizlet voor het maken van kwissen op basis van een document, Google Bard, om samenvattingen te maken van Youtube-filmpjes. In Lesson-up komt al deze functionaliteit samen: ze zijn daar nu de AI-betaversie aan het testen. Om up-to-date te blijven van de nieuwe apps en updates van oude, kun je je abonneren op Aieducators.tools of kijken op aivoordocenten.nl en bij Edulab.
Tijdens deze mini-leergang hebben we een online presentatie gehad van de goeroe van de AI Classroom, Dan Fitzpatrick. Zijn boodschap: de docent als pedagoog is onvervangbaar. AI is zijn beste collega, die altijd klaar staat met tips, tools en materialen. Het inzicht dat ik met de leergang heb verkregen is dat met AI alles van n:n kunt omzetten, film naar tekst, tekst naar geluid, podcast naar powerpoint. De leerlingen kunnen dat dus ook. Wat mij deze mini-leergang concreet heeft opgeleverd, is een oefening voor 4v over verborgen argumenten. In onze methode staat hierover wel theorie, maar geen oefening. In no-time had ik tien voorbeeldzinnen met daaronder de verborgen argumenten. Deze kon ik de dag na de cursus gebruiken in de les.
Promptkunde
Het is de kunst aan ChatGPT de juiste vraag te stellen en vervolgens het antwoord te beoordelen. Hiervoor is promptkunde nodig: een combinatie van woordenschat, kennis van processen en contexten en kritische leesvaardigheid, psycholinguïstiek en sociolinguïstiek. Te weten hoe dingen zijn en werken in de wereld buiten je eigen bubbel vraagt mijns inziens om het integreren van burgerschap en Nederlands, zoals de methode Taal van je Leven van Codename Future. Ook is er wat voor te zeggen om meer non-fictie-boeken te lezen voor de lijst!
Keerzijdes en kansen
Er zijn natuurlijk keerzijden en grenzen aan AI: privacy, biased informatie, hallucinaties en desinformatie. In het boek Doe zelf normaal (2023) geeft Maxim Februari stof tot nadenken in de vorm van ethische vragen over de mate waarin we AI bepalend willen laten zijn in ons dagelijks leven. Terugkerend naar mijn vakgebied: ik voorspel dat AI veel impact zal hebben op de manier waarop we lessen Nederlands geven en toetsen. Bijvoorbeeld een zakelijke brief te schrijven is geen issue meer. Met de juiste prompt schrijft ChatGPT in tien seconden een perfecte brief. Het wordt een kunst om een brief persoonlijk te maken, of gericht op een doelgroep. Of deze te beoordelen: dit in groepjes te doen stimuleert samenwerken, feedback geven, zelf rubrics (laten) maken om een brief te kunnen beoordelen. Deze mondelinge en organisatorische vaardigheden kunnen de leerlingen in hun vervolgopleiding goed gebruiken.
Tips van ChatGPT
Ten slotte heb ik aan ChatGPT gevraagd op welke manieren AI bij Nederlands kan worden ingezet:
“…ik kan u wel een gedetailleerde beschrijving geven van hoe u AI kunt inzetten in uw lessen Nederlands. Laten we eens kijken naar een aantal manieren waarop AI kan worden geïntegreerd in activiteiten rond schrijven, lezen, literatuur, presenteren en debatteren.
- Schrijven – Essaybot of Grammarly: Essaybot is een geautomatiseerde schrijftool die studenten kan helpen bij het schrijven van essays en andere soorten schrijfopdrachten. Het kan suggesties geven voor het structureren van paragrafen, het introduceren van nieuwe ideeën, en zelfs voor het verbeteren van grammatica en spelling. Een andere AI-tool, Grammarly, kan worden gebruikt voor het verbeteren van grammatica, spelling, en schrijfstijl. De tool biedt realtime feedback en suggesties om de schrijfvaardigheden van studenten te verbeteren.
- Lezen – Simply Reading of Read&Write: AI kan ook worden ingezet om leesvaardigheid te ondersteunen. Simply Reading is een app die gebruik maakt van AI om tekst hardop voor te lezen, wat nuttig kan zijn voor studenten met dyslexie of andere leerproblemen. Read&Write is een andere vergelijkbare tool die ondersteuning biedt bij het lezen en begrijpen van tekst.
- Literatuur – Google’s Talk to Books: Met Google’s “Talk to Books” kunnen studenten vragen stellen en krijgen ze antwoorden die rechtstreeks uit boeken komen. Dit kan bijzonder nuttig zijn bij literatuurlessen, waarbij studenten vragen kunnen stellen over de thema’s, symbolen, en motieven in de werken die ze lezen.
- Presenteren – Microsoft’s Presenter Coach: Deze AI-tool kan studenten helpen om hun presentatievaardigheden te verbeteren. Het geeft realtime feedback over hun spreektempo, woordgebruik, en andere aspecten van een goede presentatie.
- Debatteren – IBM’s Project Debater: Dit is een AI-systeem dat argumenten kan construeren en presenteren over een breed scala aan onderwerpen. Hoewel dit systeem geavanceerd en misschien niet direct beschikbaar is voor klassengebruik, kan het worden gebruikt als een demonstratie van hoe AI kan worden ingezet voor kritisch denken en debat.
Voor het gebruik van deze tools is het noodzakelijk dat de leerlingen toegang hebben tot een computer met internetverbinding. De meeste van deze tools zijn intuïtief en makkelijk te gebruiken, maar het zou nuttig zijn om een les te wijden aan het introduceren van elke tool en het uitleggen van de voordelen ervan voor het leren. Vergeet niet dat hoewel deze tools waardevolle hulpmiddelen zijn, ze niet de plaats innemen van een bekwame docent. Ze zijn bedoeld om te worden gebruikt als aanvulling op traditionele lesmethoden, niet ter vervanging daarvan.”
Lilian Boonstra
20 juni 2023
